เริ่มต้นปีกระต่ายทอง พศ. 2566 ด้วยสุขภาพที่ดีกันเถอะ… เอ็มเมดสาระน่ารู้ พาไปตามติดเทรนด์อาหารเพื่อสุขภาพ 2566 ผู้คนทั่วโลกหันมาใส่ใจเรื่องอาหารการกินเพื่อสุขภาพ และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ลดสารเคมีที่จะนำเข้าร่างกายให้ได้มากที่สุด

เพราะทุกคนต่างมองหาอาหารเพื่อสุขภาพมากขึ้น การเจ็บป่วยจากโรคระบาดที่ผ่านมา ไม่ใช่เพียงแค่ประชากรในประเทศไทยเท่านั้น แต่หมายถึงประชากรทั่วโลกที่ต้องเร่งฟื้นฟูร่างกายจากการเจ็บป่วย ด้วยการใส่ใจสร้างภูมิคุ้มกันด้วยอาหารเพื่อสุขภาพอีกด้วย

เทรนด์อาหารสุขภาพเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ผู้คนให้ความใส่ใจมากขึ้น จากการสำรวจคนไทย 7 ใน 10 ต้องการกินอาหารเพื่อสุขภาพที่มากขึ้น และปริมาณกว่า 53% ที่ยอมจ่ายเงินมากกว่าเดิม เพื่อให้ได้อาหารคุณภาพดีอุดมไปด้วยประโยชน์ ด้วยอาหารหลากหลายรูปแบบ ดังนี้

พรีไบโอติกส์ (Prebiotics) และโพรไบโอติกส์ (Probiotics) ยังคงเป็นกระแสอาหารเพื่อสุขภาพอย่างต่อเนื่องกับกลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์กับร่างกาย ที่ช่วยปรับระบบสมดุลลำไส้และช่วยเสริมภูมิคุ้มกันในระบบทางเดินอาหารจะทนทานต่อกรดและด่าง ทำให้ลำไส้แข็งแรง เมื่ออยู่ที่บริเวณผิวของเยื่อบุลำไส้จะสามารถผลิตสารต่อต้านหรือกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ที่ไม่ดีได้

ผู้บริโภคหันมาให้ความสนใจเป็นอย่างมากกับการดื่มนมทางเลือกจากพืชทดแทนนมวัว ด้วยโปรตีนและคุณค่าทางสารอาหารที่ได้รับเทียบเท่านมที่ได้จากโปรตีนกลุ่มพืชและธัญพืช เช่น นมถั่วเหลือง นมข้าวโอ้ต นมอัลมอนด์ นมมันฝรั่ง นมพืชบางชนิดยังมีปริมาณแคลอรี่ต่ำ ให้พลังงานสูง สำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก หรือผู้สูงอายุ สามารถดื่มนมทางเลือกทดแทนนมวัวได้

นมมันฝรั่งทางเลือกใหม่เพื่อคนรักสุขภาพต้องลอง อุดมไปด้วยวิตามินซี บี6 วิตามินดี แร่ธาตุ ไฟเบอร์ โปรตีนและคาร์โบไฮเดรต กรดโฟลิก มีแคลเซียมสูงมีปริมาณน้ำตาลต่ำแต่ให้ไขมันอิ่มตัวสูง ยังมีน้ำมันเรดชีพจะช่วยทำให้ร่างกายรับไขมันโอเมก้า3 ได้ง่ายขึ้น นมมันฝรั่งมีประโยชน์มากกว่านมข้าวโอ้ตถึง 2 เท่าอีกด้วย

โปรตีนของคนรักสุขภาพ…สายลดน้ำหนัก

โปรตีนจากพืช (Plant Based Protein) โปรตีนทางเลือกซึ่งสกัดมาจากพืชที่ให้โปรตีนสูง คอเลสเตอรอลและไขมันต่ำกว่าโปรตีนที่ได้จากสัตว์ ยังมีไฟเบอร์เหมาะกับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก หรือผู้ที่มีปัญหาเรื่องระบบขับถ่าย โปรตีนพืชยังเหมาะกับผู้ที่เป็นมังสวิรัติ ยังรวมไปถึงผู้ที่ต้องการเสริมโปรตีนในร่างกายอีกด้วย

พืชตระกูลถั่ว ข้าวบางชนิด และธัญพืชต่างๆ ผัก ผลไม้ เห็ด เป็นวัตถุดิบหลักในการนำมาผลิตโปรตีนพืชมากที่สุด โดยมีการพัฒนาลักษณะ กลิ่น สีสัน รสชาติให้ใกล้เคียงกับเนื้อสัตว์มากที่สุด เป็นโปรตีนจากธรรมชาติ มีแคลอรี่ต่ำ คอเลสเตอรอลและไขมันต่ำกว่าโปรตีนจากเนื้อสัตว์และยังดีกับสุขภาพในด้านอื่นๆด้วย

ผักทะเล…พืชมหัศจรรย์ไม่ได้มีแค่บนบก

สาหร่ายทะเล พืชทะเล (Sea Plants) เป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญผู้ที่ไม่ทานเนื้อวัตว์ มีไยอาหารละลายน้ำช่วยในเรื่องระบบย่อยอาหารและการขับถ่ายของร่างกาย ช่วยเสริมภูมิคถ้มกันให้กับร่างกายโดยเฉพาะมีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย

สาหร่ายมีแร่ธาตุที่เป็นประโยชน์กับร่างกายหลายชนิดอย่าง แคลเซียม คลอรีน ไอโอดีน เหล็ก แมกนีเซียม ทองแดง และสังกะสี ฯลฯ ช่วยให้เซลล์ต่างๆในร่างกายทำงานได้ปกติ ช่วยบำรุงผิวพรรณ บำรุงเส้นผมและเล็บให้ดูสุขภาพดี ช่วยสร้างฮอร์โมนของต่อมไทรอยด์ ลดความเสี่ยงการเกิดโรคคอหอยพอก

สาหร่ายทะเล ที่นิยมนำมารับประทานกันโดยแบ่งตามกลุ่มสีของสาหร่าย ได้แก่

• สาหร่ายสีเขียว องุ่นทะเล นำมาทานกับสลัดและขนมขบเคี้ยว , ผักกาดทะเล นำมาใส่ในซุป
• สาหร่ายสีน้ำตาล โอ๊กทะเล นำมาผัด ทำซุปและสลัด , คอมบุ คนญี่ปุ่นนำมาใส่ซุป , วากาเมะ พบมากในประเทศญี่ปุ่นและเกาหลี นำมาใส่ซุปและสลัด
• สาหร่ายสีแดง โนริ นำมาทำซูชิและทำขนมขบเคี้ยว , ดุลซ์ นำมาใส่ในแซนวิช ซุปและขนมขบเคี้ยว

ดื่มสมุนไพร…ลดความเครียด

เครื่องดื่มสมุนไพรส่วนผสมหลักจากเห็ด (“Adaptogens”) เป็นเครื่องดื่มคนรักสุขภาพที่มาแรงมากในยุค 2023 นี้ เป็นเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมหลักจากเห็ดและผสมด้วยสมุนไพรนาๆชนิด ถือเป็นเครื่องดื่มที่สร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายเป็นอย่างมาก จากสรรพคุณของเห็ด เป็นแหล่งโปรตีนธรรมชาติ สร้างพลังงานที่ดีให้กับร่างกาย

เมื่อนำเห็ดมาผสมร่วมกับสมุนไพรนาๆชนิดด้วยแล้ว ยิ่งทำให้เพิ่มคุณค่าทางสารอาหารมากยิ่งขึ้น ช่วยให้ร่างกายปรับสมดุล สร้างภูมิต้านทานให้ร่างกายแข็งแรง สมุนไพรบางชนิดมีฤทธิ์ช่วยลดภาวะความเครียดให้ร่างกาย บำบัดจิตใจ ช่วยให้ผ่อนคลายและนอนหลับได้ดียิ่งขึ้น

ตัวอย่างสมุนไพรที่นำมาทำเครื่องดื่ม เช่น โสมอินเดีย โสมไซบีเรีย โสมเกาหลี ขมิ้นชัน กระชายขาว ใบบัวบก ใบแป๊ะก๊วย ขิง ถั่งเช่า ชะเอม คาโมมายด์ ลาเวนเดอร์ สาระแหน่ฝรั่ง เป็นต้น โดยกลไกการทำงานของสมุนไพรกลุ่มนี้ ช่วยในเรื่องปรับภาวะอารมณ์ความเครียด การหลั่งฮอร์โมนความเครียด สามารถชะลอความเสี่ยงของระบบประสาทและสมอง

เสพติดคาเฟอีน…ทางเลือกใหม่คอกาแฟห้ามพลาด

กาแฟทางเลือก (Alternative Coffee) เป็นกาแฟวิถีใหม่ของคนรักในการดื่มกาแฟ เพื่อลดปัญหาการเสพติดคาเฟอีน หรือได้รับพิษคาเฟอีนแบบไม่รู้ตัวจากการดื่มเป็นปริมาณที่มากเกิน เมื่อไม่ได้ดื่มจะมีอาการวิงเวียน ปวดหัว มีไข้สูง นอนไม่หลับ ควบคุมตัวเองไม่ได้ อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว ชักและอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

กาแฟทางเลือกที่กำลังเป็นที่นิยม ได้แก่

• Decaf Coffee เป็นการแฟช่วยถอนพิษคาเฟอีนด้วยกระบวนการสกัดคาเฟอีนออกโดยไม่ต้องใช้สารเคมี คาเฟอีนน้อยกว่ากาแฟปกติถึง 97% ช่วยบรรเทาอาหารติดคาเฟอีนได้
• Molecular Coffee เป็นกาแฟที่ไร้คาเฟอีน ทำมาจากสารต่างๆที่อยู่ในเมล็ดกาแฟ ทำให้มีกลิ่นและคาเฟอีนคล้ายกัน ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ลดการทำลายพื้นที่ป่า
• Mushroom Coffee กาแฟที่มีส่วนผสมจากเห็ด ช่วยลดความเป็นกรดและคาเฟอีนในกาแฟน้อยลง อุดมไปด้วยคุณค่าทางสารอาหาร วิตามินและแร่ธาตุต่างๆที่จำเป็นต่อร่างกาย ช่วยต้านการอักเสบและต้านสารก่อมะเร็งด้วย

Chicory Coffee เป็นกาแฟทดแทนจากต้นชิโครี ปราศจากคาเฟอีน และมีสารอินนูลิน ซึ่งเป็นคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลภายในร่างกาย และช่วยลดอาการท้องผูกอีกด้วย ช่วยในเรื่องการนอนหลับและผ่อนคลายความเครียดได้ด้วย

อาหารดีต่อสุขภาพ…ดีต่อสิ่งแวดล้อม

อาหารรักษ์โลก (Upcycling & Sustainable Foods) เริ่มต้นได้ง่ายๆด้วยตัวคุณเองจากการเริ่มตั้งแต่การทำอาหารที่ช่วยดูแลทั้งสุขภาพและสิ่งแวดล้อมได้ ดังนี้

1. กินอาหารท้องถิ่น อาหารพื้นบ้านที่อยู่ใกล้ตัว เป็นวัตถุดิบที่หาได้ง่าย สะดวกและใกล้บ้าน เพื่อลดขั้นตอนในการขนส่ง และประหยัดพลังงาน จะเห็นได้ชัดจากการซื้อวัตถุดิบภายในประเทศย่อมดีกว่าการซื้อวัตถุดิบที่ต้องขนส่งมาจากต่างประเทศ

2. เลือกวัตถุดิบตามฤดูกาล ผัก ผลไม้ตามฤดูกาลได้ผลผลิตจากธรรมชาติตามฤดูกาลนั้นๆ ช่วยลดขั้นตอนการใส่สารเคมีเร่งผลการผลิต การเพาะปลูก ส่งผลีต่อระบบนิเวศของสัตว์น้ำต่างๆที่เป็นไปตามช่วงฤดูกาลอีกด้วย

3. ยืดอายุวัตถุดิบด้วยการถนอมอาหาร วัตถุดิบที่กินไม่หมดนำมาแปรรูปถนอมอาหาร เช่น ตากแห้ง การดอง การเชื่อม กวน แช่อิ่ม ทำกิมจิ ปลาร้า ฯลฯ

4. เน้นผักมากกว่าเนื้อสัตว์ กินผักดีต่อโลก และดีต่อสุขภาพ เพราะกระบวนการปลูกพืชใช้พลังงานและทรัพยากรน้อยกว่าการเลี้ยงสัตว์

5. ประหยัดพลังงานด้วยการลดความร้อนจากกรรมวิธีทำอาหาร เช่น ปิ้งย่าง เผา รมควัน การใช้แก๊ส การเผาถ่าน เตาหุงต้ม ทั้งความร้อนและควัน จากการทำอาหารส่งผลต่อสภาพอากาศ เกิดมลภาวะเป็นพิษ ส่งผลทั้งกับสิ่งแวดล้อม และสุขภาพร่างกายทั้งสิ้น

อาหารเพื่อสุขภาพ…เพื่อผู้สูงวัย

ภูมิคุ้มกันสมดุล (Immunity balance) อาหารเพื่อสุขภาพที่ดีและเหมาะสมกับผู้สูงอายุ สำคัญควรเน้นที่อาหารมาจากธรรมชาติ ลดการปรุงแต่ง มีสารอาหารที่ครบถ้วน เพื่อเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันที่เริ่มถดถอย ผลิตภัณฑ์หรืออาหารที่ดีมีคุณภาพจึงมีความต้องการอย่างมากในอนาคตของผู้สูงอายุ

เมื่ออายุมากขึ้นระบบต่างๆภายในร่างกายทำงานถดถอยลง ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายก็ลดลงตามไปด้วย การรับประทานอาหารเพื่อให้ครบตามโภชนาการนั้นจึงเป็นเรื่องยากสำหรับผู้สูงอายุ จึงต้องมีการหาผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือ อาหารเสริมบางชนิดที่จะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันตามความต้องการของร่างกาย เพื่อไม่ให้ร่างกายอ่อนแอลงจากการกินน้อย กินไม่ได้หลากหลาย

ผู้สูงวัยต้องแข็งแรงด้วยการดูแลสุขภาพด้านต่างๆ เช่น

• พลังงานกับกล้ามเนื้อ
• สมดุลรับบขับถ่าย
• ระบบประสาทและสมอง
• ไขมันชนิดดี
• เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้มีภูมิต้านทาน
• กระดูก ข้อต่อ การเคลื่อนไหวร่างกาย