เห็ด เป็นแหล่งอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ทั่วโลกนำเห็ดมาใช้ประกอบอาหารตั้งแต่อดีต เห็ดที่นำมาประกอบอาหารล้วนมีประโยชน์มากมายกับร่างกาย ทำให้เกิดงานวิจัยมากมายเกี่ยวกับสรรพคุณของเห็ดมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัส ป้องกันโรคร้าย อย่างมะเร็งได้

มากมายหลากหลายอาหาร ที่มีประโยชน์กับร่างกาย เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน อีกหนึ่งงานวิจัยที่ขอกล่าวถึงนอกจากเห็ดที่มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัสได้แล้วนั้น ที่ต้องรับประทานเข้าไปในร่างกาย ยังมีงานวิจัยของคณะวิทยาศาสตร์ และ คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล รวมทั้งศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ (องค์การมหาชน) ว่าด้วยเรื่อง สารสกัดกระชายขาวมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัสได้ และยังมีอาหารอีกหลายกลุ่มที่มีส่วนช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายได้เช่นเดียวกัน

กระชายขาว ถือเป็นสมุนไพรไทยที่มีประโยชน์และมากด้วยสรรพคุณที่ช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย ยับยั้งเชื้อก่อโรค  ช่วยแก้อาการปวดท้อง ต้านอาการโรคหวัด ช่วยบำรุงหัวใจ เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยบำรุงฮอร์โมนเพศชาย และบำรุงภายในเพศหญิง ประโยชน์ของกระชาย ยังมีอีกมากมายที่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง

นอกจากการเสริมภูมิด้วยอาหารการกินเข้าไปในร่างกายแล้ว ยังมีวิธีเสริมที่ทำให้ร่างกายแข็งแรงได้ โดยการออกกำลังกาย นอนหลับให้เพียงพอ ไม่ขาดสารอาหารที่จำเป็น ควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และดื่มน้ำสะอาดที่เพียงพอต่อวัน ลดความเครียดสะสม ร่างกายก็จะสร้างภูมิคุ้มกันได้ ป้องกันการติดเชื้อโรคต่างๆได้

เห็ด คืออะไร

เห็ด (Mushroom) คือชีวอินทรีย์ (living organism) จัดอยู่ในอาณาจักรฟันไจ (fungi kingdom) ประกอบด้วยสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กอย่าง ยีสต์และรา และสิ่งมีชีวิตอย่างเห็ด จึงได้รับการจัดเป็นอาณาจักร เห็ดราที่แยกออกจากสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ กลุ่มพืชและสัตว์ เห็ดราเหมือนกับสัตว์ตรงที่เป็นสิ่งมีชีวิตเฮเทโรทรอพ กล่าวคือเป็นสิ่งมีชีวิตที่ได้รับอาหารโดยการย่อยโมเลกุลอาหารให้มีขนาดเล็กพอกับเซลล์ด้วยเอนไซม์ย่อยอาหาร และไม่สามารถสังเคราะห์ด้วยแสงได้

ลักษณะของเห็ด

  • ส่วนที่เป็นหมวกเห็ด (cap) เป็นส่วนที่อยู่ด้านบนสุดของดอกที่เจริญเติบโตในอากาศ มีรูปร่างต่าง ๆ กัน มีรูปเหมือนกรวยปากกว้าง ผิวบนหมวกต่างกัน เช่น ผิวเรียบ ขรุขระ
  • ส่วนที่เป็นครีบ (gill หรือ lamella) เป็นที่เกิดสปอร์ของดอกเห็ด อยู่ด้านล่างของหมวกเห็ดมีลักษณะเป็นแผ่นบางหรือมีซี่บางๆอยู่ใต้หมวกเรียงเป็นรัศมีรอบก้านดอก
  • ส่วนที่เป็นก้านดอก (stalk) ส่วนมากเป็นรูปทรงกระบอก บางชนิดมีโคนหรือปลายเรียวเล็ก มีขนาด รูปร่าง สี และความยาวแตกต่างกัน บางชนิดก็ไม่มีก้าน
  • แผ่นวงแหวน (annulus หรือ ring) เนื้อเยื่อบางๆ ยึดติดก้านดอกใต้หมวกเห็ด
  • เยื่อหุ้มดอกเห็ด (volva) เนื้อเยื่อชั้นนอกสุดที่ห่อหุ้มดอกเห็ดที่เป็นระยะดอกอ่อน จะแตกอ่อนเมื่อดอกเห็ดบาน ส่วนของเปลือกหุ้มจะยังอยู่ที่โคน
  • เกล็ด (scale) หรือขนเห็ด เป็นเนื้อเยื่อที่คงเหลือติดจากเนื้อเยื่อห่อหุ้มดอกเห็ดอ่อน

คุณสมบัติของเห็ด

  1. เห็ดพิษ (Poisonous Mushroom) หมวกเห็ดจะมีผิวขรุขระ เป็นเกล็ด มีปุ่มปม เปื่อยยุ่ย ปลอกหุ้มโคนบาง มีกลิ่นแรง สีสันสดใสหรือสีน้ำตาล ลำต้นมีวงแหวน มีขนๆ ก้านตัน และมักขึ้นใกล้กับมูลสัตว์
  2. เห็ดที่รับประทานได้ (Edible Mushroom) เห็ดที่นำมาประกอบอาหารเป็นส่วนใหญ่มีลักษณะผิวเรียบ ไม่เปื่อยยุ่ย ปลอกหุ้มโคนหนา ไม่แนบติดกับก้าน ให้สังเกตเห็ดมีรอยแมลงกัดกิน บอกได้ว่าเห็ดนั้นไม่เป็นพิษ

สรรพคุณของเห็ด

เห็ด เป็นแหล่งโปรตีนธรรมชาติ สร้างพลังงานที่ดีให้กับร่างกาย ปราศจากไขมัน อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ป้องกันโรคหวัด ลดไขมันในเส้นเลือด ช่วยการไหลเวียนของโลหิต เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกายให้สมบูรณ์แข็งแรง ป้องกันการติดเชื้อต่างๆอีกด้ว เห็ดอุดมด้วยวิตามินหลายชนิด และมีกรดอะมิโนที่จำเป็นกับร่างกายอยู่หลายชนิดเช่นเดียวกัน

คุณค่าทางโภชนาการของเห็ด

เห็ด 1 ถ้วย (96 กรัม) ให้พลังงานประมาณ 21.1 กิโลแคลอรี่ และให้วิตามินและแร่ธาตุต่างๆ

ปริมาณสารอาหารที่พบในเห็ด

เห็ด

ข้อควรระวังของเห็ด

แหล่งกำเนิดของเห็ดแตกต่างกัน เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ในที่อับชื้น ไม่ค่อยมีแสงแดด บนพื้นดิน บนภูเขา ตามทุ่งนา บนตอไม้ ซึ่งเห็ดบางชนิดรับประทานได้ บางชนิดเมื่อรับประทานเข้าไปทำให้ร่างกายได้รับสารพิษจากในเห็ด เพราะพิษของเห็ดจะเข้าสู่เส้นเลือดแล้วกระจายไปทั่วร่างกาย ทำให้มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว มึนเมา สำหรับบางคนที่มีอาการแพ้อย่างรุนแรงอาจทำให้เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ประโยชน์ของเห็ด

  1. เพิ่มภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส
  2. กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน
  3. มีคุณสมบัติต่อต้านมะเร็ง
  4. ช่วยลดไขมันในเลือด
  5. เป็นแหล่งอาหารที่มีวิตามินบีสูง
  6. ช่วยต้านการอักเสบของร่างกาย
  7. ช่วยรักษาโรคตับ กระเพาะอาหาร
  8. ช่วยเรื่องลำไส้อักเสบเรื้อรังได้
  9. ช่วยเสริมสร้างการทำงานของสมองในส่วนของความจำ
  10. ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้
  11. ช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ เพราะมีไฟเบอร์สูง
  12. ช่วยในการสลายไขมันในระบบทางเดินอาหาร
  13. บำรุงสมอง มีกรดอะมิโนสูง
  14. บำรุงเซลล์ประสาท รักษาอาการอัลไซเมอร์
  15. ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
  16. ปริมาณโซเดียมต่ำ เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคไต
  17. ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง
  18. ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ยับยั้งการเจริญเติบโตของเนื้อร้าย
  19. ยับยั้งการเปลี่ยนฮอร์โมนเอนโดรเจนเป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนในผู้หญิง
  20. ลดโอกาสการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านม

เห็ด 12 ชนิดมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อไวรัส

เห็ด

  1. เห็ดฟาง (Straw Mushroom) มีกรดอะมิโนหลายชนิด มากด้วยวิตามินซี มีสรรพคุณทางยา ในเห็ดฟางมีสาร Volvatoxin ซึ่งมีฤทธิ์ในการช่วยป้องกันการเจริญเติบโตของเชื้อไวรัส
  2. เห็ดโคนญี่ปุ่นหรือเห็ดยานางิ (Yanagi matsutake Mushroom) ช่วยต่อต้านสารอนุมูลอิสระ เสริมภูมิคุ้มกันโรค ช่วยขับสารพิษในตับไม่ให้ตกค้างในร่างกาย ช่วยป้องกันโรคมะเร็งที่เกี่ยวกับเลือด
  3. เห็ดเข็มทอง (Golden Mushroom) ช่วยป้องกันและยับยั้งเชื้อก่อโรคที่เกี่ยวกับกระเพาะ ลำไส้อักเสบเรื้อรัง ขับสารพิษตามลำไส้ ให้ร่างกายสมดุลและแข็งแรง
  4. เห็ดหอมหรือเห็ดชิตาเกะ (Shiitake Muusroom) มีวิตามินดีสูงช่วยบำรุงกระดูกและฟัน มีแคลเซียมสูง โซเดี่ยมต่ำ ลดไขมันในเส้นเลือด
  5. เห็ดกระดุมหรือเห็ดแชมปิญอง (Champignon Mushroom) เห็ดชนิดนี้เหมาะกับผู้หญิงที่มีความเสี่ยงมะเร็งเต้านม คอเลสเตอรอลและไขมันอุดตันในเส้นเลือด
  6. เห็ดหูหนู (Ear Mushroom) เหมาะกับผู้สูงอายุจะไปช่วยในเรื่องเพิ่มความแข็งแรงให้เม็ดเลือดขาว บำรุงไตและปอด ระบบขับถ่ายให้ทำงานปกติ
  7. เห็ดออรินจิ หรือ เห็ดนางรมหลวง (Eringii Mushroom) อุดมไปด้วยโปรตีนแหล่งสร้างพลังงาน เหมาะกับสาวๆมี่ต้องการลดน้ำหนัก สามารถรับประทานแทนเนื้อสัตว์ได้ เพิ่มระดับฮีโมโกลบินในเลือดสำหรับผู้ที่เป็นโรคโลหิตจาง
  8. เห็ดนางฟ้า (Sajor-caju Mushroom) ป้องกันโรคหวัด ลดความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง รักษาแผลในช่องปาก เลือดออกตามไรฟัน ทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานอย่างปกติ
  9. เห็ดไมตาเกะ (Maitake) หรือ (Grifola frondosa) ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกันในระดับเซลล์ เพื่อยังยั้งเชื้อและป้องกันการก่อตัวของเซลล์โรคมะเร็ง ยังสามารถลดอาการข้างเคียงการให้เคมีบำบัดจากโรคมะเร็งอีกด้วย
  10. เห็ดหลินจือ (Reishi Mushroom) หรือ (Ganoderma lucidum) เป็นที่นิยมในประเทศญี่ปุ่นและจีน นำมาเป็นยารักษาโรคตับ ความดันโลหิตสูงและข้ออักเสบ และยังช่วยรักษาโรคปอดอักเสบเรื้อรัง ต้านภูมิแพ้ ต้านเชื้อไวรัส ต้านการอักเสบ เป็นสารแอนตี้ออกซิแดนท์
  11. เห็ดยามาบูชิตาเกะ (Hericium erinaceus) หรือ เห็ดปุยฝ้าย ฟื้นฟูระบบการทำงานของร่างกาย ช่วยลดความเสี่ยงของโรคโดยเฉพาะในด้าน “ระบบภูมิคุ้มกัน” เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาว ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
  12. เห็ดพิมาน (Phellinus linteus) หรือ เห็ดกระถินพิมาน ต้นตำหรับยาสมุนไพรใช้ทำยาแต่โบราณ นำไปแก้พิษสัตว์ กัด ต่อย แก้พิษงู ที่สำคัญมีสาร เบต้ากลูแคน ที่ช่วยยังยั้งการเติบโตของเชื้อมะเร็ง มะเร็งปอด มะเร็งตับ มะเร็งต่อมลูกหมาก สร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง

เมนูเห็ดเพื่อสุขภาพ

เห็ดนอกจากเห็ดจะมีสรรพคุณทางยา ป้องกันเชื้อก่อโรค ยับยั้งเชื้อไวรัส กระตุ้นภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแล้ว อีกคุณประโยชน์ของเห็ดที่ผู้บริโภคนิยมนำมารับประทานหลากหลายเมนู ตั้งแต่เมนูเห็ดคลีน เมนูเห็ดล้างสารพิษ เมนูเห็ดมังสวิรัติ เมนูเห็ดลดน้ำหนัก

ต้มยำรวมเห็ดไก่ฉีก

เมนูเห็ดคลีนทำง่ายอุดมด้วยสมุนไพรไทยมากด้วยคุณประโยชน์จากเครื่องสมุนไพรและเห็ดที่ผสานรวมกัน

ส่วนผสม

  • เนื้ออกไก่ต้มสุกฉีกเป็นเส้น
  • เห็ดออรินจิ เห็ดฟาง เห็ดเข็มทอง เห็ดนางฟ้า
  • สมุนไพรไทย เครื่องต้มยำ ตะไคร้ ใบมะกรูด ข่า
  • ผักเครื่องเคียง ผักชีโรยหน้า พริกขี้หนู มะเขือเทศ
  • เครื่องปรุง น้ำปลา มะนาว น้ำตาล ผงปรุงรส
  • น้ำสะอาด

 

 

เห็ด

วิธีทำ

  • นำเห็ดทุกชนิดหั่นปลายทิ้ง หั่นเป็นชิ้นพอคำรับประทาน
  • ล้างน้ำสะอาดเพื่อล้างคราบดินสกปรกออกให้หมด
  • น้ำสะอาดใส่หม้อตั้งไฟให้น้ำเดือด
  • ใส่เครื่องต้มยำ โดยฉีกใบมะกรูด หั่นข่าเป็นแว่น หั่นตะไคร้เฉียงเป็นชิ้นๆพอประมาณลงในน้ำเดือด
  • นำเห็ดที่เตรียมไว้ใส่ตามลงไปทิ้งไว้ให้น้ำเดือด จนเห็ดเริ่มสุก
  • ใส่เนื้ออกไก่ฉีกเป็นเส้นไว้แล้ว
  • ใส่มะเขือเทศ พริกขี้หนูบุบ สับหยาบๆ ใส่ตามคนเบาๆ
  • ใส่เครื่องปรุงรสตามรสที่ชอบ โรยหน้าผักชี
  • ตักใส่ชามพร้อมเสริฟ์ ทานกับข้าวสวยไม่ขัดสี ข้าวกล้อง ข้าวไรส์เบอรี่

เมนูน้ำเห็ดสามสหาย

เมนูเห็ดล้างสารพิษโดยใช้เห็ด3สีที่ออกฤทธิ์ได้เร็วเมื่อถูกความร้อน ช่วยล้างสารพิษสะสมในตับ ล้างพิษอนุมูลอิสระ ล้างไขมันในตับช่วยให้ตับแข็งแรงขึ้นเหมาะสำหรับผู้ที่ดื่มสุราเป็นประจำ

ส่วนผสม

  • เห็ดหลินจือ เห็ดนางฟ้า เห็ดหูหนูดำ
  • ใบเตย
  • น้ำสะอาด

 

เห็ด

วิธีทำ

  • น้ำสะอาดใส่หม้อตั้งไฟให้น้ำเดือด
  • ใบเตยหั่นให้สั้นพอดี
  • ใส่เห็ด 3 ชนิดลงไปพร้อมกับใบเตย ในน้ำเดือด
  • คนให้เข้ากันใช้เวลาประมาณ 15-20 นาที
  • ตักใส่แก้วพร้อมดื่ม สามารถทานได้ทั้งแบบร้อนและแบบเย็น

เมนูเห็ดผัดไข่

เป็นเมนูเห็ดมังสวิรัติ เหมาะสำหรับผู้ที่รับประทานอาหารจำพวกพืชผักผลไม้เพียงอย่างเดียว จะไม่มีส่วนผสมที่เป็นเนื้อสัตว์ในอาหาร แต่สามารถทาน ไข่ นม เนยได้

ส่วนผสม

  • เห็ดหั่นชิ้นเล็ก
  • ไข่ไก่
  • ผัก แครอท ข้าวโพดอ่อน กระเทียมสับ
  • เครื่องปรุง ซีอิ๋วขาว น้ำตาล น้ำมันมะกอก
  • น้ำสะอาด

 

วิธีทำ

  • ตั้งกระทะพอร้อน เทน้ำสะอาดลงไปนิดหน่อย
  • ใส่เห็ดหอม แครอท ข้าวโพดลงไปผัดพอสุก
  • ใส่น้ำมันมะกอก กระเทียมสับและไข่ไก่
  • ปรุงรสด้วยซีอิ๊วขาวและน้ำตาล ผัดให้เข้ากัน
  • ตักเสริฟ์ใส่จาน ทานคู่กับข้าวกล้อง ข้าวธัญพืช

เมนูลาบเห็ดเข็มทอง

เมนูเห็ดลดน้ำหนัก เห็ดเข็มทองถือว่าเป็นเห็ดที่มีคุณค่าทางอาหารสูงและรสชาติอร่อย เหนียวนุ่ม ในปริมาณ 100 กรัมให้พลังงาน 37 กิโลแคลอรี

ส่วนผสม

  • อกไก่ต้มสุกสับละเอียด
  • เห็ดเข็มทอง
  • ผัก หอมแดงซอย ผักชี ใบสาระแหน่ น้ำมะนาว
  • ผักสดเครื่องเคียง แตงกวา ผักกาดขาว กะหล่ำปลี ถั่วฝักยาว ตามชอบ
  • เครื่องปรุงรส น้ำปลา น้ำตาล พริกป่น ข้าวคั่ว
  • น้ำสะอาด

 

เห็ด

วิธีทำ

  • น้ำสะอาดใส่หม้อตั้งไฟให้น้ำเดือด
  • ใส่อกไก่ต้มกับเห็ดเข็มทองประมาณ 3 นาที
  • ปรุงรสตามชอบด้วย ใส่พริกป่น น้ำปลา น้ำตาล น้ำมะนาว ข้าวคั่ว
  • ตามด้วยหอมแดงซอย ผักชี ใบสาระแหน่ คลุกเคล้าให้เข้ากัน
  • ตักใส่จานพร้อมเสริฟ์กับเครื่องเคียงผัด

สรุป เห็ดหลากหลายชนิดนิยมนำมาใช้เป็นอาหารเนื่องจากมีรสชาติและเนื้อสัมผัสที่ดี มีความคล้ายคลึงกับเนื้อสัตว์เนื่องจากเห็ดมีกรดอะมิโนกลูตามิคที่ช่วยกระตุ้นประสาทการรับรส สามารถหาซื้อได้ง่าย อุดมไปด้วยสารอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ และมีประโยชน์ที่หลากหลาย มากด้วยสรรพคุณ หากรับประทานเป็นประจำสามารถช่วยส่งเสริมให้ร่างกายแข็งแรง เสริมภูมิต้านทานต่อสู้กับโรคร้ายต่างๆ